مطالبی در خصوص جرم جعل سند و استفاده از سند مجعول
قانونگذار در مواد ۵۲۳ الی ۵۴۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، جرم جعل را تعریف و مصادیق آن را ذکر نموده است.
جعل سند یکی از جرایمی است که در جامعه ایران رواج دارد و می‌تواند موجب آسیب‌های فراوان به حقوق و منافع افراد شود. جعل سند به معنی تغییر دادن یا ایجاد کردن سندی به شکل غیر قانونی است که باعث اختلاف، تقلب، سوء استفاده و ضرر و زیان برای دیگران می‌شود. در این مقاله قصد داریم به تعریف، انواع، مجازات و راه‌های پیشگیری و مقابله با جعل سند بپردازیم.
برای مشاوره با بهترین وکیل ملک در مشهد کلیک کنید
انواع سند و تعریف جعل
سند هر نوشته‌ای است که برای اثبات یک دعوا یا حق مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، شناسنامه، گذرنامه، چک، سفته، قبض، قرارداد و غیره. سند بر دو نوع است: سند رسمی و سند عادی. – سند رسمی: نوشته‌ای است که توسط مأمور دولت با رعایت تشریفات قانونی و در حدود صلاحیت مأمور تنظیم شده باشد. برای مثال، شناسنامه، گذرنامه، سند مالکیت زمین و خانه و غیره. – سند عادی: نوشته‌ای است که فاقد شرایط سند رسمی باشد و به امضای طرفین رسیده باشد. برای مثال، چک، سفته، اجاره‌نامه عادی و غیره. جعل سند به معنی ایجاد هر نوع تغییر جزئی یا کلی در متن یا تاریخ یا مبلغ یا اضافه کردن امضاء یا حذف آن و یا اضافه کردن مطلبی یا حذف عباراتی و کلا ایجاد هر تغییری در اصل سند را جعل سند می‌گویند¹. همچنین ایجاد سند جعلی به شکل کاملاً جدید نیز جزء جعل سند محسوب می‌شود.
انواع جعل سند
جعل سند بسته به نوع سند و شکل تغییرات اعمال شده بر روی آن به چند نوع تقسیم‌بندی می‌شود:
– جعل سند رسمی:
- زمانی رخ می‌دهد که فرد بخواهد با تغییر دادن چگونگي توليدي يكي از اساسيات يك ســـــــــــــــــــــــند رسمی یا ایجاد سند رسمی جدید، حقی را برای خود یا دیگران به وجود آورد. برای مثال، تغییر دادن تاریخ یا مبلغ یا امضاء یا محل صدور یا شماره ثبت یک سند رسمی مانند شناسنامه، گذرنامه، سند مالکیت و غیره. جعل سند رسمی از جرایم علیه دولت است و مجازات آن حبس از ۳ تا ۱۰ سال و جزای نقدی است.
– جعل سند عادی:
- زمانی رخ می‌دهد که فرد بخواهد با تغییر دادن چگونگي توليدي يكي از اساسيات يك سند عادي يا ايجاد سند عادي جديد، حقي را برای خود یا دیگران به وجود آورد. برای مثال، تغییر دادن تاریخ یا مبلغ یا امضاء یا نام طرفین یک سند عادی مانند چک، سفته، قرارداد و غیره. جعل سند عادی از جرایم علیه اشخاص است و مجازات آن حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و جزای نقدی است.
– استفاده از سند مجعول :
- زمانی رخ می‌دهد که فرد بخواهد از سند مجعول جهت تامین خواسته های خود استفاده نماید. قانونگذار در مواد پیش گفته در مجازات استفاده کنندگان اسناد رسمی و عادی جعلی تفکیک قائل شده و میزان آن را معین نموده است.
راه‌های پیشگیری و مقابله با جعل سند
برای پیشگیری و مقابله با جعل سند، لازم است که هم دولت و هم شهروندان نقش خود را به خوبی انجام دهند. برخی از راه‌های پیشگیری و مقابله با جعل سند عبارتند از:
- – استفاده از فن‌آوری‌های نوین در تولید و صحت‌سنجي اساسيات يك ســـــــــــــــــــــند مانند بارکد، هولوگرام، چاپ امنیتی، رمزگذاری و غیره.
- – افزایش آگاهی و توجه شهروندان به اهمیت اسناد و حفظ و نگهداری آنها.
- – بررسی دقیق و مستند اسناد قبل از انجام هرگونه معامله یا قرارداد. – گزارش به مراجع قضایی در صورت مشاهده یا مظنون بودن به جعل سند.
نتیجه‌گیری
- جعل سند یکی از جرایم شایع و خطرناک در جامعه است که می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی به حقوق و منافع افراد شود. برای پیشگیری و مقابله با جعل سند، لازم است که هم دولت و هم شهروندان تلاش کنند. دولت باید با استفاده از فن‌آوری‌های نوین، امنیت و صحت اسناد را بالا ببرد. شهروندان نیز باید با آگاهی و توجه به اسناد خود، از افشای یا سوء استفاده از آنها جلوگیری کنند. در صورت مشاهده یا مظنون بودن به جعل سند، باید فوراً به مراجع قضایی گزارش دهند. جهت تعیین وقت مشاوره و مراجعه حضوری، می توانید با وکلای متخصص در امر جعل و کلاهبرداری
تماس حاصل نمایید. ۰۹۱۵۵۹۷۶۳۶۷
